મારા વહાલાં બાળકોને - ૫

મારા વાહલા બાળકો,

બીલેટેડ હેપ્પી બર્થડે!

આ પોસ્ટ તમને ઘણા વખત પહેલાં લખવાની હતી પણ, સમય નો અભાવ અને ખાસ કરીને આળસને લીધે આ પોસ્ટ રહી જ જતી હતી. પણ આજે સમય મળ્યો છે અને પાછું વિચાર્યું કે વર્ષ પણ બદલાય જાય છે તો એ પહેલાં તો મારે લખવી જ પડશે.

અને હા, આ લખાય રહી છે ત્યાં સુધીમાં તો તમે પોણા ચાર વર્ષના પણ થઇ ગયા છો.

ગયા બે વર્ષોમાં જે કોરોનાનો કેર હતો એ આ વર્ષે મહદઅંશે થમ્યો છે (પણ ગયા અઠવાડિયાના સમાચારો ફરી પાછા એ પાછો આવી રહ્યો છે એ જોઇને ફરી પાછા એ દિવસો યાદ આવી રહ્યા છે.)

રુદ્રરાજ:

• હજી તને એ.સી. વગર ચાલતું નથી!
• હવે તને ઘણું બધું સમજાય રહ્યું છે. જો તને સંભળાય એમ હોત તો તું હજી ઘણું વધારે શીખી ગયો હોત.
• તારી દોડ-દોડી હજી એવી જ છે એટલે કોઈને કોઈએ તારી પાસે રહેવું જ પડે છે.

રીવાંશી:

• આ વર્ષે તારી સ્કૂલ શરુ થઇ ગઈ (ઓનલાઈન નહિ) અને તને જવું પણ ગમે છે અને તારા ત્યાં ફ્રેન્ડસ પણ બની ગયા છે.
• ઉમર કરતાં તારી હાઈટ થોડી વધારે છે. બીજા બાળકો તારી સામે નાના લાગે છે.
• હવે તને ઈંગ્લીશ પણ સારું બોલતા આવડી ગયું છે અને ઘણી વાર તો તારી ઢીંગલીઓ સાથે પણ ઈંગ્લીશમાં વાતો કરે છે. 
• હવે તને અડધા 'સ' વાળા શબ્દો બોલતા આવડી ગયું છે (એકાદ મહિના પહેલાં જ શીખી).
• આ વર્ષે એપ્રિલમાં તને સ્કેટિંગ શિખવા લઇ જતા હતા. પણ પછી એક મહિના પછી અહી બેંગ્લોરમાં વરસાદ શરુ થઇ જવાને કારણે બંધ કર્યું. તોય તને બેઝીક આવડી ગયું છે. આવતા વર્ષે સ્વીમીંગ શીખવવાનો પ્લાન છે. 
• હવે તને મોબાઈલમાં કે ટેબમાં જાતે યુટ્યુબ ચાલું કરીને જોતા આવડી ગયું છે.
• દર બે દિવસે તારે નવા રમકડાની ડીમાંડ ઉભી જ હોય છે. અને રમકડાની દુકાને તું કયું રમકડું લેવું અને કયું ન લેવું એમાં કન્ફયુઝ થય જાય છે.
• ધીરે ધીરે તારી બીજા સાથે વાત કરવાની શરમ ઓછી થઇ રહી છે.
• સવારે નાસ્તામાં તને ભાખરી વધારે ભાવે છે. 

ફરીથી હેપ્પી બર્થડે!

NIMHANS Brain Museum અને કેક-શો

 આજે હું, રીવાંશી અને કિરણ NIMHANS Brain Museum જોવા ગયા હતા. ખરેખર જોવા જેવું છે અને મગજ વિષે ઘણી બધી નવી માહિતી આપે છે. અને ખાસ તો તમને મગજ, હૃદય, ફેફસાં હાથમાં લેવા પણ આપે છે. શરૂઆતમાં રીવાંશી અને કિરણને અડવાની ઈચ્છા નહોતી પણ પછી મેં હાથમાં લીધું એટલે પછી રીવાંશી અને કિરણે પણ લીધું. ત્યાં મગજના ઘણા અલગ અલગ સેમ્પલ્સ પણ છે જે જોવા-જાણવાની મજા આવી.

અને પછી ત્યાંથી અમે કેક-શો જોવા ગયા. ૧૦૦ રૂપિયાની ટીકીટ હતી પણ એ પ્રમાણે અમને મજા ન આવી. એના કરતાં અમને NIMHANSમાં વધારે મજા આવી.

UKG એડમીશન માટેનો ઈન્ટરવ્યું

ગઈ પોસ્ટમાં જણાવ્યું એમ એક્ઝામ તો પાસ કરી અને પછી હવે સ્કૂલવાળાઓએ આજે ઈન્ટરવ્યું માટે બોલાવ્યા હતા. ઈન્ટરવ્યું સ્કૂલના ટ્રસ્ટી સાથે હતો. ટ્રસ્ટીએ રીવાંશી કરતાં તો પહેલાં અમારી સાથે બોવ બધી વાતો કરી. શું કરો છો અને કેટલા બાળકો છે થી લઈને ગુજરાતી નાસ્તા અને એની વાનગીઓ વિષે વાત કરી. વાત એમ થઇ કે એમને રીવાંશીને પૂછ્યું કે શું નાસ્તો કરીને આવી અને રીવાંશીએ કીધું "ભાખરી". એટલે પછી નાસ્તા અને વાનગીઓ વિષે વાતો થઇ અને પછી હાલની સ્કૂલ વિષે અને પછી એ મેદેમે એમની સ્કૂલ અને ટીચરોના વખાણ કર્યા.

પછી મેડમે પેપર જોયું જે ગયા શનિવારે રીવાંશીએ આપ્યું હતું. અમુક લેટર અને નંબર્સ રીવાંશી ઉલટા લખે છે જે એમને કીધું કે એ ધીરે ધીરે સરખા શીખી જશે. પછી એને એજ પેપરમાં થી અમુક વસ્તુઓ પાછી પૂછી જેનો જવાબ રીવાંશીએ સરખો આપ્યો. એ પછી પણ પાછા એ મેડમ બીજી વાતો એ વળગ્યા. અને હવે રીવાંશીની ધીરજ ખૂટી રહી હતી. એટલે એમણે એને પાછું પૂછ્યું કે જે આવડતી હોય એ રાયમ ગાઈને સંભળાવ જેની રીવાંશીએ ના પાડી. અંતે પછી રીવાંશીની ધીરજ ખૂટી એટલે પછી એમણે અમને જવા કહ્યું.

એકંદરે રીવાંશીએ સારું કર્યું એવો સંતોષ માની અમે એડમીશન નક્કી કરાવીને ઘર ભેગા થયા. હવે આવતા વર્ષે એ નવી સ્કૂલમાં જાય ત્યારે જોયું જશે.  

UKG એડમીશન માટેની પરીક્ષા

 રીવાંશીની હાલની સ્કૂલ (ટેન્ડર હાર્ટસ ઇન્ટરનેશનલ સ્કૂલ) પ્લેસ્કૂલ જ છે અને અમારા એક મિત્ર ના જણાવ્યા અનુસાર UKGમાં થી પહેલાં ધોરણમાં એડમીશન લેવાનું થોડું તકલીફવાળું છે એટલે એમને અમને સલાહ આપી કે પહેલામાં આવતા પહેલા જ મોટી સ્કૂલમાં (જ્યાં ધોરણ ૧થી આગળના ધોરણો હોય એવી સ્કૂલ) એડમીશન લઇ લો. એમની દીકરી રીવાંશી કરતાં એક વર્ષ મોટી છે એટલે એમને અમને આવી સલાહ આપી.

એમની સલાહ માની અમે નજીકની ૪-૫ સ્કૂલો જોઈ આવ્યા અને પછી એક સ્કૂલ પર પસંદગી ઉતારી. મારી ઈચ્છા ICSE board કરતાં CBSE boardમાં લેવાની ઈચ્છા વધુ હતી કારણ કે મારા રીસર્ચ મુજબ  ICSE board નો અભાસ્ક્ર્મ CBSE board કરતાં વધારે હોય છે. મને એવી સ્કૂલ ગમે જ્યાં જરૂર મુજબ નું ભણાવે (બીજું વધારાનું નહિ, કારણ કે અંતે એ બોજ આપણા ઉપર અને બાળક ઉપર જ આવાનો).

પણ અહિયાં બેંગ્લોરમાં ICSE boardની સ્કૂલો વધારે છે અને જે CBSE boardની સ્કૂલ્સ છે એ અમુક દૂર હતી અથવા એમની ફીઝ વધારે હતી (અમને એટલી ફીઝ આપવા જેવી એ સ્કૂલો લાગી નહિ). અંતે પછી એક  ICSE boardની સ્કૂલને જ પસંદ કરવામાં આવી! અને એમને અમને કીધું એક એક શનિવારે બાળકને લઈને સવારે આવો.

મેં એવું કસે ઓનલાઈન વાંચેલું કે LKGથી UKGમાં એડમીશન માટે એ લોકો એક્ઝામ કે એવું નથી લેતા, ફક્ત પ્રિન્સીપાલ / ટ્રસ્ટી સાથે મુલાકાત હોય છે જેમાં ખાલી બાળકને એનું નામ જ પૂછવામાં આવે છે. એટલે અમે તો રીવાંશીને ખાસ કઈ તૈયારી કરાવ્યા વગર જ લઇને ગયા. ખાલી એને કહી રાખેલું કે તારું નામ પૂછશે તો તું નામ સરખું બોલજે (શરમાયા વગર).

સવારે અમે ત્યાં પહોચ્યાં તો અમને પૂછ્યું કે કયા ધોરણમાં એડમીશન લેવા માટે આવ્યા છો? અમે કીધું UKG. તો એ લોકોએ તો રીવાંશીને કીધું ચાલો અહિયાં (એક ક્લાસમાં) બેસી જાઓ એક્ઝામ માટે! રીવાંશી તો રડવા માંડી. તો એ લોકોએ કીધું કે પહેલાં જાઓ એને સ્કૂલ બતાવી આવો પછી એ બેસશે. અમે એને સમજાવી ને આખી સ્કૂલ બતાવી અને પછી થોડી આનાકાની બાદ એ ક્લાસમાં બેથી (એને એના ટીચરે એવું કીધું કે ચાલ ખાલી ડ્રોઈંગમાં કલર જ કરવાનો છે). પછી એ ક્લાસમાં ગઈ અને એને પેપર આપવામાં આવ્યું.

થોડી વાર તો એને કઈ લખ્યું નહિ પણ પછી ધીરે ધીરે એ કઈ લખતી હોય અને વચ્ચે વચ્ચે કલર કરતી હોય એવું દેખાયું. અમે બહાર ઉભા ઉભા દરવાજામાં રાખેલી નાની બારીમાંથી આ બધું જોતા હતા. એમાં પાછું એવું થયું કે અમે બહાર બેઠા હતા અને એક બાળકના પિતાએ એના બાળકને જોરદાર લાફો મારી દીધો અને એ બાળક વધારે રડવા માંડ્યો અને ઉલટી પણ કરી. અમને એ બીક લાગી કે રીવાંશીએ જો આ જોયું હશે તો એ આવડતું હશે તો પણ કઈ લખશે નહિ અને રડવા માંડશે. કારણ કે વચ્ચે વચ્ચે પણ જે નવા બાળકો એડમીશન માટે આવતા હતા એમાંથી અમુક તરત રડતા રડતા બહાર નીકળતા હતા. પણ તું રડી નહિ અને બેસી રહી એ જાણીને અમને ધરપત થઇ અને કદાચ પેલી લાફા વાળી ઘટના તે નહિ જોઈ હોય એવું લાગ્યું. જે હોય તે, પણ તું બેસી રહી એ અગત્યનું હતું એ વખતે. પણ પછી બીજી ચિંતા એ થઇ કે તે પેપરમાં કઈ લખ્યું છે કે નહિ (ત્યાં સુધીમાં ક્લાસમાં ખુબ ઓછા બાળકો હતા એટલે એ લોકોએ દરવાજો ખુલ્લો રાખેલો). કારણ કે અમે જેટલી વાર તને જોતા એટલી વાર તું બીજા સામે જોયા કરતી અથવા તો દરવાજાની બહાર જોયા કરતી અને પગ હલાવીને ટાઈમપાસ કરતી.

બહારથી હું તને ઈશારા કરતો કે પેપરમાં કઈક લખ, પણ તું ના પાડતી. અમારી સામે ૧-૨ બાળકોને પેપર પત્યા પછી એ લોકોએ આગળ એડમીશન માટે ના પણ પાડી.

અંતે ૨ બાળકો બેઠા હતા ક્લાસમાં - એક તું અને બીજો એક છોકરો. પછી તારું પેપર જોઇને તને બહાર આવા દેવામાં આવી. એ દરમિયાન મેં તારું પેપર જોયું અને તે આખું પેપર પૂરું કર્યું હતું અને મહદઅંશે ઘણું બધું સાચું હતું એટલે મને હાશ થઇ.

અને પછી એમને કીધું કે હવે આવતા શનિવારે ઈન્ટરવ્યું માટે આવજો.

ગુજરાતી ભાષા એ જો રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય બોલચાલના વિશાળ ફલક પર આવવું હશે તો

જ્યારે મનુષ્ય બહુભાષી થઈ જાય છે, મહાનગર કે નગરમાં કાન થી બે, ત્રણ, ચાર ભાષાઓ બોલતો-સમજતો થઈ જાય છે (લખતો નહીં!) ત્યારે તેની માતૃભાષાનું વ્યાકરણ લુઝ થઈ જાય છે. વ્યાકરણ બહુ સખ્ત હતું માટે સંસ્કૃત મરી ગઈ અને વ્યાકરણ લુઝ હતું માટે અંગ્રેજી ભાષા હોંગકોંગ અને કેનબેરાથી કેપ્ટાઉન અને લોસ એન્જેલસ સુધી ફેલાઈ ગઈ. ગુજરાતી ભાષા એ જો રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય બોલચાલના વિશાળ ફલક પર આવવું હશે તો વ્યાકરણને લચીલું બનાવવું પડશે, નવા શબ્દો સરેઆમ સ્વીકારી લેવા પડશે.

- ચંદ્રકાંત બક્ષી "શબ્દ અને સાહિત્ય"

"જેમ ઋતુઓમાં વસંત હોય છે એમ પરિવારમાં બેટી હોય છે, રેગિસ્તાની કબીલાઓની આ કહેવત સારી છે..."

- ચંદ્રકાંત બક્ષી "શબ્દ અને સાહિત્ય"

ગણિત કરતા ભાષા મને કેમ ગમે છે

"મજા આવે છે નવી નવી ભાષાઓ સાંભળવાની અને બોલતી વખતે મૂર્ખ ભૂલો કરતા રહેવાની. ભાષા શીખવાનો એક જ સ્વર્ણ નિયમ છે: ભૂલો કરતા રહેવાની હિંમત હોવી જોઈએ. ગણિત અને ભાષાના શિક્ષણમાં આ જ ફરક છે: ગણિતમાં ભૂલો ન ચાલે. ભાષામાં ભૂલો દોડે..."

- ચંદ્રકાંત બક્ષી "શબ્દ અને સાહિત્ય"

એ લોકો તો સ્કૂલે નથી જતાં તો આપણે કેમ જઈએ છીએ?

મારા બ્લૉગ પર મેં December, 2010 (M.Tech 1st Sem) માં લખેલી આ પોસ્ટ ગઈકાલે રાત્રે યાદ આવી ગઈ. 

મારી ૪ વર્ષની દીકરીને પણ આવી જ કંઈક ઈર્ષા કૂતરાઓની અને ગાયની થતી હતી. 

દીકરી: આપણે કેમ cow કે doggy નથી? 

હું: કેમ તારે cow કે doggy થઈને શું કરવું છે?

દીકરી: એ લોકો તો સ્કૂલે નથી જતાં તો આપણે કેમ જઈએ છીએ?

ટૂંકમાં: મોરના ઈંડા ચીતરવા ના પડે 😀😀😀

જ્યારે રીવાંશીએ મને નેઈલ પોલિશ કરી દીધી

હું નીચે સૂઈને આરામ કરતો હતો ત્યારે મારું ધ્યાન નો'તું અને રીવાંશીએ મારા પગ ના અંગુઠા પર નેઈલ પોલિશ કરી દીધી. 

અને પછી જોરથી હસતા બોલી: મમ્માં, મેં પપ્પાને નેઈલ પોલિશ કરી દીધી 😀